Σημείωση μιας διαδρομής από το Αιγάλεω προς το κέντρο με το 856…..

Το 856 αποτελεί την πρώτη λεωφορειακή γραμμή που συνδέει το Αιγάλεω με το ιστορικό κέντρο της μητρόπολης από τα μεταπολεμικά χρόνια έως και σήμερα. Από τότε που το Αιγάλεω λόγω της μεγέθυνσης του από την εγκατάσταση των προσφυγικών πληθυσμών (τρίτη γενιά γηγενής πια)αποφασίστηκε να αυτονομηθεί και να συσταθεί ως Δήμος. Σήμερα αφότου αφήσει τους τελευταίους επιβάτες που έχουν για προορισμό το μετρό και πάρει τους προλετάριους που κατευθύνονται για την Ομόνοια ,συνεχίζει την διαδρομή του μέσω της Ιερά Οδού διασχίζοντας τον Ελαιώνα .Τα πρόσωπα των επιβατών είναι σκυθρωπά ,παγωμένα και κατηφή ίσως και για όσα και το βλέμμα παρακολουθεί διασχίζοντας από άκρη σε άκρη την σχεδόν έρημη περιοχή. Παντού εγκατάλειψη και παρακμή. Αναρωτιέται κανείς γιατί αυτή η περιοχή που βρίσκεται τόσο κοντά στο κέντρο και στα δυτικά προάστια μέχρι πρόσφατα βρισκόταν εκτός σχεδίου δόμησης ,με αποτέλεσμα να μοιάζει περισσότερο με περιοχή που βρίσκεται στην περιφέρεια της πόλης. Στη διαδρομή κοιτάζοντας κυριαρχούν οι τεράστιοι σκελετοί παλιών εργοστασίων που έχουν κλείσει , γειτνιάζουν σε ένα τοπίο που προαναγγέλλει και άλλα κλεισίματα και εγκατάλειψη. Σαν το ένα να ρουφάει το άλλο , όμως δεν είναι έτσι, τίποτα δεν έχει γίνει τυχαία. Το υπόλοιπο τοπίο καλύπτεται από γκαράζ, συνεργεία, εκθέσεις αυτοκινήτων, μάντρες, συνοικισμούς Ρομά και τις μολυσμένες εκβολές του Κηφισού. Ωσότου φτάσουμε επί του Γεωπονικού, όπου επιβιβάζονται Σύριοι και Αφγανοί πρόσφυγες που μένουν στη δομή προσφύγων λίγο πιο μέσα από την Ιερά Οδό. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου, ότι εξαιτίας του συγκεκριμένου χαρακτήρα του Ελαιώνα τόσο κοντά και τόσο μακριά στην πόλη ,με τον ιδιότυπο περιφερειακό του χαρακτήρα εντός πόλης, επιλέχθηκε ως χώρος εγκατάστασης μεταναστών και προσφύγων αφού βασικό κριτήριο επιλογής τέτοιων χώρων ήταν το να μην ενοχλούν τον αστικό ιστό. Έτσι διάσπαρτα στον Ελαιώνα διαβάζουμε εθνικιστικά και ρατσιστικά συνθήματα, απομεινάρια μιας απόπειρας εκμετάλλευσης της περιοχής από εθνικιστικά μορφώματα.

Μέσα στο λεωφορείου οι κοινωνικές οσμώσεις είναι έντονες, καθώς γίνεται εμφανές ότι οι γηγενείς δυσαρεστούνται από την παρουσία των προσφύγων και απρόκλητα αρχίζουν να καταφέρονται εναντίον τους απαξιώνοντας κάθε τι διαφορετικό πάνω τους(ντύσιμο, συμπεριφορά, θρησκεία, χρώμα κλπ).Το βλέμμα τους-ένα κράμα δυσφορίας, εχθρικότατης αλαζονείας και μίσους- τα λέει όλα και ας μην καταλαβαίνουν την γλώσσα οι πρόσφυγες, καταλαβαίνουν το βλέμμα. Σκέφτεται κανείς ότι το ίδιο βλέμμα ,την ίδια απαξιωτική και πολλές φορές επιθετική συμπεριφορά επιφύλασσαν οι ελλαδίτες στους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας, στους πρόγονους των σημερινών Αιγαλιωτών. Η ιστορία της γραμμής 856 επαναλαμβάνεται με τον ίδιο τρόπο αλλά με διαφορετικά υποκείμενα, η ταξικότητα της διαδρομής παραμένει ίδια, η αντιμετώπιση από τους γηγενείς παραμένει ίδια παρότι μιλάμε για μικρότερα μεγέθη πληθυσμού προσφύγων και ενόσω παραμένουν ακόμα ζωντανά τα σημάδια της ξενιτιάς των Μικρασιατών στη συλλογική μνήμη.


Σίγουρα πολλά αλλάξανε κατά μήκος της συγκεκριμένης διαδρομής μέσα στα χρόνια, επιφατικά όμως παραμένει αναλλοίωτη η προειλημμένη απόφαση κατά το χτίσιμο της πόλης, να αποτελούν γενικότερα τα δυτικά αλλά και η περιοχή του ελαιώνα ειδικότερα ,την αποθήκη των ‘’ενοχλητικών’’ ή ‘’βλαπτικών’’ λειτουργιών όλης της υπόλοιπης πόλης. Η αδιάκοπη επιθετικότητα της κυριαρχίας προς το φυσικό τοπίο ξεκινά από τη βιομηχανοποίηση και αποβιομηχανοποίηση του, την στοχευόμενη ερημοποίηση με την μη ορισμένη χρήση του. Εν τω μεταξύ μέχρι να αποφασιστεί η τύχη του Ελαιώνα για το αν θα γίνει εμπορικός χώρος κατανάλωσης και ψυχαγωγίας ή σταθμός λεωφορείων άλλοτε γίνεται στρατόπεδο για λεηλατημένες ζωές και άλλοτε κερδίζει την υποψηφιότητα της επίσημης χαβούζας της μητρόπολης ως εργοστάσιο λυμάτων. Η επιβάρυνση του φυσικού τοπίου είναι κάτι παραπάνω από εμφανής εφόσον ελάχιστα θυμίζει αυτό που κάποτε ήταν χωρίς τα ελαιόδεντρα στα οποία οφείλει η περιοχή το όνομα της: Ελαιώνας. Η ταφόπλακα της περιβαλλοντικής εξαφάνισης του άλλοτε σπάνιου και όμορφου τοπίου του Ελαιώνα είναι πια δεδομένη. Μάλλον αυτή είναι η τελευταία σκέψη των επιβατών αφότου αφήσουν αυτό το σημείο της πόλης για να διασχίσουν το υπόλοιπο της διαδρομής τους. Και ακριβώς το γεγονός ότι κάποιες περιοχές έχουν δημιουργηθεί για να διασχίζονται από τους ανθρώπους είτε για δουλειά, είτε λόγω του μετρό, είτε λόγω του ΑΕΙ αλλά όχι για να μένουν και να ζουν εκεί, όχι για να δένονται, όχι για να τους απασχολεί άμεσα τι συμβαίνει εκεί ώστε να δραστηριοποιηθούν ενάντια στην λεηλασία, αφήνει το τοπίο έρμαιο στους κρατικούς σχεδιασμούς και στις ομάδες συμφερόντων. Ως πότε όμως…